VINAGRI News - Sau một đợt tăng giá phi mã lên mức kỷ lục chưa từng có, thị trường ca cao toàn cầu đang chứng kiến cú sụt giảm mạnh, với giá hợp đồng tương lai rơi xuống mức thấp nhất trong vòng 2 tháng qua. Diễn biến giảm sâu trong tuần cuối tháng 9/2025 này đánh dấu sự đảo chiều rõ rệt so với giai đoạn ổn định trước đó, làm lung lay tâm lý của ngành công nghiệp sô cô la và giới giao dịch hàng hóa toàn cầu.
Nguyên nhân chính của đợt giảm giá này là kỳ vọng ngày càng tăng về thặng dư nguồn cung toàn cầu đáng kể trong niên vụ 2025/2026, cùng với những dấu hiệu rõ ràng của nhu cầu công nghiệp suy yếu. Sự chuyển biến nhanh chóng từ thị trường khan hiếm sang dư cung tiềm năng cho thấy tính biến động cố hữu của các mặt hàng nông sản, đồng thời đặt ra cả thách thức lẫn cơ hội cho các bên liên quan.
Phân tích nguyên nhân cú lao dốc mới nhất của thị trường ca cao
Tuần cuối tháng 9/2025 chứng kiến sự sụt giảm đặc biệt nghiêm trọng. Ngày 23/9, giá ca cao kỳ hạn London trên sàn ICE giảm xuống 4.874 bảng Anh/tấn, mức thấp nhất trong vòng 2 tháng; trong khi giá kỳ hạn New York cũng giảm xuống 6.896 USD/tấn, chạm đáy 2 tháng. Tính đến ngày 26/9, giá New York tiếp tục giảm dưới 6.900 USD/tấn, thấp nhất kể từ ngày 25/10 năm trước, tương đương mức giảm 10,41% trong tháng 9.
Đây là giai đoạn điều chỉnh sau một đợt tăng “phi thường” trong năm 2024, khi giá ca cao gần như tăng gấp 3, trở thành mặt hàng có mức tăng mạnh nhất năm. Giá đã chạm đỉnh lịch sử 12.906 USD/tấn vào tháng 12/2024, do thâm hụt nguồn cung nghiêm trọng tại Tây Phi - đặc biệt là Bờ Biển Ngà và Ghana, nơi chiếm hơn 60% sản lượng toàn cầu. Thời tiết bất lợi, dịch bệnh trên cây trồng và thiếu đầu tư khiến Tổ chức Ca cao Quốc tế (ICCO) dự báo thâm hụt 494.000 tấn trong niên vụ 2023/2024 - mức lớn nhất trong vòng hơn 60 năm.
Tuy nhiên, bức tranh đã thay đổi nhanh chóng. Nguyên nhân trực tiếp dẫn đến cú giảm giá mạnh hiện tại bao gồm:
Triển vọng mùa vụ cải thiện tại Tây Phi, nhờ mưa lớn giúp cây trồng phát triển tốt cho vụ thu hoạch chính bắt đầu từ giữa tháng 10.
Nông dân Bờ Biển Ngà ghi nhận sự phát triển quả ca cao tốt và chất lượng hạt cao.
Nam Mỹ cũng có triển vọng tích cực, với Ecuador - nhà sản xuất lớn thứ ba - dự kiến tăng sản lượng 5%.
Dự báo cho thấy niên vụ 2025/2026 có thể dư cung khoảng 186.000 tấn.
Ngoài ra, bán phòng ngừa (hedge-selling) của các nhà xuất khẩu trước mùa vụ mới và khả năng EU trì hoãn luật chống phá rừng cũng gây áp lực giảm giá, khi các quy định được nới lỏng có thể giúp nguồn cung sang châu Âu dễ dàng hơn.
Đáng chú ý, nhu cầu công nghiệp giảm mạnh - dấu hiệu rõ ràng của “sự phá hủy nhu cầu” do giá cao kéo dài. Trong quý II/2025, sản lượng xay ca cao giảm 7,2% tại châu Âu, 16% tại châu Á và 2,8% tại Bắc Mỹ so với cùng kỳ. Các hãng sản xuất sô cô la lớn như Lindt & Sprüngli AG (SWX: LISN) và Barry Callebaut AG (SWX: BARN) đã phải hạ dự báo doanh thu và biên lợi nhuận, do chi phí đầu vào tăng và doanh số bán sô cô la giảm.
Tác động hai chiều: Ai hưởng lợi, ai chịu thiệt trong đợt điều chỉnh này
Bên hưởng lợi lớn nhất từ cú giảm giá là các hãng sản xuất sô cô la. Những tên tuổi như Lindt & Sprüngli và Barry Callebaut, vốn chịu áp lực lớn bởi giá nguyên liệu tăng vọt, nay có thể được giảm gánh nặng chi phí, giúp ổn định hoặc giảm giá bán, từ đó kích thích nhu cầu tiêu dùng trở lại. Lợi nhuận cải thiện có thể cho phép họ đầu tư trở lại vào phát triển sản phẩm, marketing hoặc củng cố tài chính. Người tiêu dùng, vốn phải trả giá cao hơn cho sô cô la trong năm qua, cũng có thể hưởng lợi gián tiếp, dù tác động thường đến chậm.
Ngược lại, những người thua thiệt lớn nhất là nông dân trồng ca cao tại Tây Phi. Sau nhiều năm thu nhập thấp, đợt tăng giá 2024 từng mang lại hy vọng cải thiện đời sống. Nay, với giá giảm và triển vọng dư cung, thu nhập của họ có nguy cơ sụt giảm mạnh, đẩy nhiều hộ vào cảnh khó khăn hơn và giảm động lực đầu tư vào cây ca cao.
Bên cạnh đó, các nhà đầu tư nắm giữ vị thế mua (long) trên thị trường tương lai cũng đối mặt với thua lỗ đáng kể. Các quốc gia xuất khẩu phụ thuộc nhiều vào ca cao như Bờ Biển Ngà và Ghana có thể chứng kiến doanh thu ngoại tệ giảm, ảnh hưởng đến ngân sách và chương trình phát triển.
Tác động rộng hơn: Sự tái cân bằng của toàn ngành
Đợt sụt giảm mạnh này không chỉ là biến động ngắn hạn mà còn thể hiện một quá trình tái cân bằng lớn của ngành ca cao. Nó cho thấy tính dễ tổn thương của hàng hóa nông nghiệp trước thời tiết, dịch bệnh và yếu tố địa chính trị.
Sự chuyển dịch từ thiếu hụt nghiêm trọng sang dư cung tiềm năng cũng cho thấy tác động dây chuyền giữa cung và cầu - khi giá cao làm giảm tiêu dùng, dẫn đến phá hủy nhu cầu.
Ngành sô cô la toàn cầu sẽ chịu tác động lan tỏa: Doanh nghiệp nhỏ có thể dễ dàng mua nguyên liệu hơn, khuyến khích cạnh tranh và đổi mới. Tuy nhiên, xu hướng thu nhỏ khẩu phần, cải tiến công thức để giảm phụ thuộc ca cao có thể vẫn tiếp diễn, nhằm tăng tính bền vững. Việc EU hoãn luật chống phá rừng tạm thời giảm áp lực nguồn cung, nhưng khi quy định này có hiệu lực, chuỗi cung ứng sẽ phải điều chỉnh mạnh, hướng đến nguồn ca cao bền vững.
Lịch sử hàng hóa cho thấy các chu kỳ tăng - giảm như vậy thường lặp lại, phản ánh sự điều chỉnh cung - cầu sau những giai đoạn mất cân đối cực đoan.
Triển vọng: Thị trường đứng trước nhiều bất định
Trong ngắn hạn, thị trường ca cao sẽ tập trung theo dõi: Tiến độ thu hoạch vụ chính 2025/2026 tại Tây Phi; Báo cáo sản lượng xay toàn cầu quý III & IV/2025; Và diễn biến nhu cầu tiêu dùng sau khi giá giảm.
Nếu năng suất cao được xác nhận và nhu cầu chưa hồi phục, giá sẽ tiếp tục chịu áp lực. Trong dài hạn, các hãng sô cô la sẽ phải đa dạng hóa nguồn cung, tăng đầu tư vào nông nghiệp bền vững để giảm rủi ro. Các hợp đồng kỳ hạn sẽ là công cụ quan trọng để tận dụng giá thấp và quản trị rủi ro.
Ba kịch bản có thể xảy ra với thị trường ca cao: Giá ổn định ở mức thấp mới; Giá hồi phục nếu dư cung bị đánh giá quá cao hoặc nhu cầu bật lại; Giá giảm sâu hơn nếu tiêu thụ vẫn yếu trong khi nguồn cung dồi dào.
Thị trường đang tái cấu trúc
Giá ca cao giảm về mức thấp nhất hai tháng là lời nhắc mạnh mẽ về sự nhạy cảm của thị trường trước các thay đổi cung - cầu.
Đợt tăng phi mã cuối 2024 - đầu 2025 do thiếu hụt nghiêm trọng tại Tây Phi đã nhường chỗ cho giai đoạn điều chỉnh, khi nguồn cung cải thiện và nhu cầu suy yếu.
Thị trường đang bước vào giai đoạn tái cân bằng. Dù đau đớn cho người trồng và giới đầu cơ, nhưng đây có thể là cơ hội để ngành sô cô la ổn định chi phí đầu vào, khôi phục biên lợi nhuận và nhu cầu tiêu dùng.
Các yếu tố cần theo dõi sắp tới: Báo cáo mùa vụ Tây Phi; Dữ liệu xay ca cao toàn cầu' Tồn kho quốc tế; Và diễn biến luật chống phá rừng của EU - yếu tố có thể làm thay đổi cán cân cung cầu trong những tháng tới.
NPK/Vinagri News (financialcontent)
No comments:
Post a Comment