VINAGRI News - Dù Mỹ và Trung Quốc dự kiến ký thỏa thuận thương mại mới trong tuần này, việc Bắc Kinh ngày càng phụ thuộc vào nguồn cung từ Brazil và Nam Mỹ khiến lợi ích cho nông dân Mỹ có thể rất hạn chế.
Một máy gặt đập liên hợp đang chuẩn bị đổ đậu tương vào xe tải chở ngũ cốc trong vụ thu hoạch tại một trang trại ở Rochester, Minnesota. Ảnh: Ben Brewer/Bloomberg.
Tóm lược:
> Mỹ và Trung Quốc sắp ký thỏa thuận thương mại mới, bao gồm việc Trung Quốc mua thêm đậu tương Mỹ.
> Trung Quốc hiện giảm mạnh phụ thuộc vào Mỹ, tăng nhập từ Brazil - nhà xuất khẩu lớn nhất thế giới.
> Nhu cầu nhập khẩu đậu tương Mỹ của Trung Quốc ước chỉ 8 - 10 triệu tấn, thấp nhất trong gần 20 năm.
> Brazil dự kiến xuất khẩu kỷ lục 112 triệu tấn đậu tương niên vụ 2025 - 2026, đủ đáp ứng toàn bộ nhu cầu Trung Quốc.
> Mỹ đang chuyển hướng một phần đậu tương cho sản xuất nhiên liệu sinh học và mở rộng xuất khẩu sang các thị trường khác như Nhật Bản và Anh.
Khi Mỹ và Trung Quốc đạt được thỏa thuận thương mại giai đoạn một vào năm 2020, nông dân trồng đậu tương Mỹ từng chứng kiến xuất khẩu tăng vọt lên gần mức kỷ lục. Tuy nhiên, lần này, ngay cả khi hai bên ký kết một thỏa thuận mới, lợi ích thu được được dự báo sẽ nhỏ hơn nhiều.
Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình dự kiến sẽ ký thông qua khuôn khổ thỏa thuận thương mại khi gặp trực tiếp vào cuối tuần này tại Hàn Quốc. Theo Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent, thỏa thuận bao gồm “các cam kết mua đậu tương Mỹ với khối lượng đáng kể”.
Giá đậu tương đã tăng mạnh trong những ngày gần đây, chạm mức cao nhất trong 15 tháng hôm thứ Ba, khi thị trường kỳ vọng về một thỏa thuận mới.
Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng thỏa thuận này khó có thể đảo ngược xu hướng thương mại dài hạn - vốn đã khiến nông dân Mỹ dần bị loại khỏi thị trường Trung Quốc. Trong vài năm qua, Bắc Kinh đã giảm mạnh sự phụ thuộc vào nguồn cung từ Mỹ, trong khi Brazil, nhà sản xuất hàng đầu thế giới, tăng nhanh sản lượng và chiếm lĩnh thị phần toàn cầu. Bên cạnh đó, nền kinh tế Trung Quốc đang tăng trưởng chậm lại, khiến nước này không còn nhu cầu mua vào ồ ạt như trước.
Theo ước tính của StoneX Financial Inc., Trung Quốc năm nay chỉ cần nhập khoảng 10 triệu tấn đậu tương Mỹ trong niên vụ kết thúc vào tháng 8 - mức thấp nhất kể từ 2006. “Bất kỳ con số nào cao hơn sẽ là một ‘phần thưởng thêm’,” ông Arlan Suderman, kinh tế trưởng mảng hàng hóa của StoneX, nhận định.
Người mua đậu tương lớn nhất thế giới hiện gần như không nhập khẩu lô hàng nào từ vụ thu hoạch mới của Mỹ, thay vào đó lấy phần lớn nguồn cung từ Nam Mỹ. Nếu thỏa thuận mới được ký kết, các nhà xuất khẩu Mỹ cũng chỉ có khoảng hai tháng để giao hàng trước khi Brazil tung ra vụ mùa kỷ lục mới.
“Trung Quốc giờ có vị thế đàm phán mạnh hơn nhiều so với trước đây,” ông Vinicius Ito, Giám đốc tại Marex Group Plc, cho biết. Ông ước tính Trung Quốc sẽ chỉ cần 8 triệu tấn đậu tương Mỹ đến tháng 1 tới. “Không có lý do gì để Trung Quốc tiếp tục mua của Mỹ khi nguồn cung từ Brazil dồi dào và rẻ hơn.”
Theo ông Ito, trong điều kiện bình thường, Trung Quốc có thể mua 20 triệu tấn đậu tương Mỹ mỗi năm, trừ khi Brazil gặp mất mùa nghiêm trọng. Tuy nhiên, con số này vẫn rất nhỏ so với 36 triệu tấn mà Mỹ từng xuất sang Trung Quốc trong niên vụ 2020 - 2021, thời điểm sau khi hai bên ký thỏa thuận Giai đoạn Một chấm dứt cuộc chiến thuế quan đầu tiên.
Mặc dù thỏa thuận đó từng giúp xuất khẩu Mỹ tăng vọt, nhưng căng thẳng thương mại dưới thời Trump cũng đã thúc đẩy Trung Quốc đa dạng hóa nguồn nhập khẩu, giảm sự phụ thuộc vào Mỹ. Trong khi đó, Brazil nhanh chóng mở rộng diện tích canh tác, tận dụng cơ hội để chiếm lĩnh thị phần.
Theo Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA), tổng xuất khẩu đậu tương của Brazil dự kiến đạt 112 triệu tấn trong niên vụ 2025 - 2026, tăng gần 60 triệu tấn so với một thập kỷ trước, khi ông Trump mới lên nắm quyền. Con số này đủ để đáp ứng toàn bộ nhu cầu nhập khẩu của Trung Quốc trong năm nay.
Ngược lại, nguồn cung từ Mỹ gần như giậm chân tại chỗ, do nông dân nước này đã giảm 7% diện tích trồng đậu tương trong năm nay giữa bối cảnh căng thẳng thương mại.
Mỹ mất thị phần trong thương mại đậu tương
Trung Quốc ngày càng chuyển sang Brazil để đáp ứng nhu cầu đậu tương của mình
“Nam Mỹ, đặc biệt là Brazil, sẽ tiếp tục là nhà cung cấp chủ lực cho Trung Quốc, qua đó càng thu hẹp thị phần của Mỹ ngay cả khi căng thẳng thương mại hạ nhiệt,” ông Kang Wei Cheang, môi giới nông sản tại StoneX Group Singapore, nhận định. “Trong khi đó, tăng trưởng nhu cầu nội địa của Trung Quốc đang chậm lại do hiệu quả chăn nuôi tăng và tiêu thụ khô dầu đậu tương ổn định hơn.”
Thêm vào đó, Mỹ hiện đang chuyển một phần lớn đậu tương sang sản xuất nhiên liệu sinh học - đặc biệt là diesel tái tạo - khi các tập đoàn như Bunge Global SA và Cargill Inc. tận dụng chính sách khuyến khích năng lượng xanh. Điều này khiến lượng đậu tương Mỹ dành cho xuất khẩu giảm, và giá thành cũng khó cạnh tranh hơn.
Để giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc, Washington đang mở rộng thị trường xuất khẩu mới, bao gồm Anh, Nhật Bản và các nước khác. Bộ trưởng Nông nghiệp Brooke Rollins cho biết, Nhật Bản vừa đồng ý mua 8 tỷ USD giá trị ngô, đậu tương, gạo, ethanol và các nông sản khác từ Mỹ.
“Chúng tôi rất may mắn khi có mạng lưới thị trường rộng lớn cho đậu tương Mỹ,” ông Jim Sutter, Giám đốc điều hành Hội đồng Xuất khẩu Đậu tương Mỹ (USSEC), nói. “Điều chúng tôi mong muốn là không có bất kỳ rào cản nào ngăn đậu tương Mỹ tiếp cận Trung Quốc.”
Dù vậy, theo ông Eric Larson, Tổng giám đốc James Valley Grain LLC, bất kỳ thỏa thuận nào với Trung Quốc cũng chỉ mang lại hiệu ứng tạm thời. “Dĩ nhiên, việc hàng hóa được xuất đi là điều tích cực,” ông nói. “Nhưng tôi không nghĩ nó sẽ tạo ra khác biệt lớn.”
NPK/Vinagri News (Bloomberg)
No comments:
Post a Comment