VINAGRI News - Trước tình trạng Trung Quốc ngừng mua đậu tương Mỹ do căng thẳng thương mại, nông dân và chính quyền Mỹ đang nỗ lực xoay xở tìm thị trường thay thế ở châu Á, châu Phi và Mỹ Latinh. Tuy nhiên, các khách hàng mới chỉ chiếm phần rất nhỏ, không thể bù đắp khoảng trống khổng lồ mà Trung Quốc - quốc gia nhập khẩu đậu tương chiếm hơn 60% nhu cầu toàn cầu - để lại. Điều này đã đẩy nhiều nông dân Mỹ, đặc biệt tại Illinois, vào tình cảnh giá thấp, thua lỗ và tồn kho lớn.
Tóm lược:
> Sau khi Trung Quốc ngừng mua đậu tương Mỹ do chiến tranh thương mại và thuế quan trả đũa, nông dân Mỹ đang chật vật tìm thị trường thay thế như Nigeria, Việt Nam, Bangladesh.
> Tuy nhiên, các thị trường mới chỉ chiếm tỷ trọng rất nhỏ, không thể bù đắp sự sụt giảm mạnh 39% khối lượng xuất khẩu sang Trung Quốc, khiến giá đậu tương rơi xuống mức thấp nhất 5 năm.
> Nông dân Illinois, bang sản xuất đậu tương lớn nhất Mỹ, đang phải lưu trữ hàng tồn và chịu lỗ tới 8 USD/acre.
> Dù có các nỗ lực xúc tiến thương mại, ký kết ghi nhớ với Việt Nam, Nigeria, Đài Loan, song xuất khẩu tổng thể vẫn giảm.
> Trung Quốc, chiếm 61% lượng nhập khẩu đậu tương toàn cầu, hiện chuyển sang mua từ Nam Mỹ, đặc biệt là Brazil và Argentina, khiến nông dân và doanh nghiệp Mỹ gặp khó khăn kéo dài.
Nông dân đậu tương Mỹ tìm đường xoay xở khi Trung Quốc ngừng mua hàng
Các nỗ lực xúc tiến thương mại tới Nigeria, ký kết biên bản ghi nhớ với Việt Nam, hay sự gia tăng đơn hàng từ Bangladesh đang cho thấy nông dân Mỹ cùng chính quyền Tổng thống Donald Trump cố gắng mở rộng thị trường để bù đắp cho sự mất mát từ Trung Quốc - khách hàng lớn nhất trước đây của đậu tương Mỹ.
Tuy nhiên, dữ liệu và thực tế cho thấy các nỗ lực này không đủ để bù đắp thiệt hại, khiến tổn thất tài chính lan rộng từ người nông dân đến các doanh nghiệp sản xuất máy nông nghiệp.
Lần đầu tiên trong hơn 20 năm, Trung Quốc không mua đậu tương từ vụ thu hoạch mùa thu của Mỹ, buộc nhiều nông dân phải tạm trữ hàng chờ giá phục hồi, trong khi chi phí sản xuất (nhân công, năng lượng, phân bón) vẫn tăng cao.
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho biết chính phủ sẽ công bố gói hỗ trợ nông dân vào thứ Ba tới, trong bối cảnh cuộc chiến thuế quan Mỹ - Trung khiến đậu tương Mỹ mất lợi thế cạnh tranh, còn Trung Quốc chuyển sang mua hàng từ Nam Mỹ.
Illinois - tâm điểm khủng hoảng đậu tương
Tại bang Illinois, nơi sản xuất và xuất khẩu đậu tương lớn nhất nước Mỹ, nông dân Ryan Frieders (49 tuổi) cho biết anh buộc phải lưu trữ phần lớn sản lượng vì giá bán thấp hơn chi phí sản xuất. Theo ước tính của Đại học Illinois, nông dân trong bang lỗ khoảng 8 USD/acre do giá yếu và xuất khẩu sụt giảm.
Từ tháng 1 đến tháng 7, xuất khẩu đậu tương Mỹ sang Trung Quốc giảm 39% về khối lượng, còn 5,9 triệu tấn, và giảm 51% về giá trị xuống còn 2,5 tỷ USD. Trong khi đó, xuất khẩu sang Bangladesh chỉ đạt hơn 400.000 tấn, và dù có tăng sang Việt Nam, Ai Cập, Thái Lan, Malaysia, tổng xuất khẩu vẫn giảm 8% so với cùng kỳ năm trước.
Ông Frieders cùng nhiều nông dân khác đã tự tìm kiếm khách hàng mới, tham gia các chuyến xúc tiến thương mại tới Thổ Nhĩ Kỳ, Ả Rập Saudi, hay hướng đến Ấn Độ, Đông Nam Á và Bắc Phi. Tuy nhiên, ông thừa nhận “không có thị trường nào có thể thay thế được Trung Quốc”.
Các nỗ lực thương mại mới vẫn chưa đủ mạnh
Bộ trưởng Nông nghiệp Mỹ Brooke Rollins gần đây tuyên bố Đài Loan cam kết mua 10 tỷ USD nông sản Mỹ trong 4 năm, trong đó có đậu tương, gọi đây là “bước ngoặt lớn”. Tuy nhiên, dữ liệu cho thấy đây không phải cam kết tăng thêm, vì giá trị xuất khẩu hiện tại đã đạt 3,8 tỷ USD/năm.
Trong tháng 6, Việt Nam đã ký biên bản ghi nhớ mua hơn 1,4 tỷ USD nông sản Mỹ, còn Nigeria được kỳ vọng tăng nhập khẩu từ mức khiêm tốn 64.000 tấn năm ngoái. Tuy nhiên, đến tháng 7 năm nay, Mỹ chưa xuất khẩu đậu tương nào sang Nigeria.
Mỹ cũng đón tiếp đoàn mua hàng từ Peru, Colombia, Nicaragua, El Salvador, Mexico và Cộng hòa Dominica, nhưng lượng mua vẫn rất hạn chế.
Trung Quốc - khách hàng không thể thay thế
Với 1,4 tỷ dân và đàn lợn lớn nhất thế giới, Trung Quốc chiếm 61% lượng nhập khẩu đậu tương toàn cầu, trung bình trong 5 năm qua - nhiều hơn toàn bộ phần còn lại của thế giới.
Năm 2024, Mỹ xuất khẩu 27 triệu tấn đậu tương sang Trung Quốc, gấp hơn 5 lần so với Mexico - khách hàng lớn thứ hai. Tuy nhiên, thuế quan 23% đã khiến đậu tương Mỹ đắt hơn 2 USD/giạ, dù giá gốc rẻ hơn 80 - 90 cent/giạ so với Brazil.
Trong khi đó, Argentina mới đây tạm thời miễn thuế xuất khẩu đậu tương, nhanh chóng thu hút đơn hàng lớn từ Trung Quốc, làm gia tăng bức xúc của nông dân Mỹ.
Ảnh hưởng lan rộng sang doanh nghiệp nông nghiệp
Sự sụt giảm thu nhập khiến CNH, hãng sản xuất máy kéo và máy gặt, ghi nhận doanh thu nông nghiệp giảm 20% trong nửa đầu năm. Giám đốc điều hành Gerrit Marx thẳng thắn: “Tin tốt chỉ đến khi Trung Quốc bắt đầu đặt hàng trở lại.”
Tại Decatur, Illinois - từng được mệnh danh là “thủ phủ đậu tương thế giới” - thị trưởng Julie Moore Wolfe thừa nhận danh hiệu này có thể đã thuộc về Brazil.
NPK/Vinagri News
(Nguồn: Reuters, USDA, Hiệp hội Đậu tương Mỹ - ASA)
No comments:
Post a Comment