VINAGRI News - Dù biến đổi khí hậu gây lo ngại về khủng hoảng lương thực toàn cầu, sự sụt giảm mạnh của giá gạo gần đây cho thấy công nghệ nông nghiệp hiện đại và các chính sách hỗ trợ của chính phủ đang giúp duy trì nguồn cung thực phẩm dồi dào, minh chứng cho vai trò quyết định của năng suất trong nông nghiệp.
Tóm lược:
> Giá gạo giảm sâu phản ánh năng suất nông nghiệp toàn cầu đang đạt kỷ lục.
> Công nghệ, giống mới và đầu tư công giúp tăng sản lượng mà không cần mở rộng diện tích.
> Hiện tượng El Niño, chứ không phải biến đổi khí hậu, là nguyên nhân chính của biến động gần đây.
> Chính phủ cần hỗ trợ tín dụng, hạ tầng và nghiên cứu để duy trì năng suất.
> Nông nghiệp tương lai: ít nông dân hơn nhưng sản lượng cao hơn, nhờ khoa học và đổi mới.
Trong bối cảnh thế giới lo ngại về nguy cơ thiếu hụt lương thực do khủng hoảng khí hậu, sự sụt giảm của giá gạo - loại ngũ cốc thiết yếu nhất hành tinh - xuống mức thấp nhất trong gần 18 năm qua cho thấy hy vọng: năng suất cao hơn và công nghệ tiên tiến đang giúp con người “nuôi sống thế giới” dù số lượng nông dân ngày càng giảm.
Năng suất - chìa khóa bảo đảm an ninh lương thực
Khi nhắc đến tiến bộ công nghệ, đa số thường nghĩ đến internet, điện thoại thông minh hay trí tuệ nhân tạo. Tuy nhiên, trong thế kỷ qua, nông nghiệp cũng đã trải qua một cuộc cách mạng thầm lặng về năng suất.
Ví dụ, năng suất lúa toàn cầu đã tăng từ 2,4 tấn/ha năm 1975 lên 3,8 tấn năm 2000, và gần gấp đôi hiện nay, đạt 4,7 tấn/ha. Các loại cây trồng khác như ngô, đậu nành hay lúa mì cũng có bước nhảy vọt tương tự, giúp sản lượng tăng ngay cả trong điều kiện khí hậu khắc nghiệt hơn.
Nông nghiệp Mỹ là minh chứng rõ nét: năng suất ngô từng dậm chân ở mức 20 - 30 giạ/acre đến đầu thập niên 1940, nhưng hiện nay đã đạt gần 189 giạ - gấp đôi so với 50 năm trước, nhờ công nghệ và đầu tư nghiên cứu.
Chính sự bùng nổ năng suất này đã giúp giá thực phẩm không tăng vọt và hàng triệu người thoát khỏi nạn đói.
Can thiệp của chính phủ và nông nghiệp hiện đại phát huy hiệu quả
Nhiều người kêu gọi quay lại phương thức canh tác truyền thống - không cơ giới hóa, không phân bón hay hạt giống biến đổi gen - nhưng thực tế, chính đầu tư công và khoa học hiện đại mới là yếu tố giữ ổn định nguồn cung lúa gạo.
Trong bốn năm qua, châu Á và châu Phi từng đối mặt tình trạng giá gạo tăng mạnh do thời tiết xấu, chủ nghĩa bảo hộ và tâm lý tích trữ. Đến đầu năm 2024, giá gạo trắng 5% tấm của Thái Lan từng lên tới 650 USD/tấn, cao nhất trong một thập kỷ và tăng hơn 60% so với giữa năm 2021.
Lo ngại lan rộng rằng giá có thể quay lại mức kỷ lục trên 1.000 USD/tấn như giai đoạn 2007 - 2008, khi bạo loạn lương thực bùng phát từ Bangladesh tới Haiti.
Tuy nhiên, nguyên nhân chính không phải là khủng hoảng khí hậu toàn cầu mà là hiện tượng thời tiết El Niño, gây xáo trộn lượng mưa tại châu Á. Khi mưa trở lại, công nghệ canh tác hiện đại giúp năng suất phục hồi.
Niên vụ 2025 - 2026, sản lượng lúa toàn cầu dự kiến đạt kỷ lục 541 triệu tấn - gấp đôi so với đầu thập niên 1980, trong khi diện tích gieo trồng gần như không thay đổi. Điều này giải thích vì sao giá gạo đang giảm mạnh.
Đầu tư tín dụng, hạ tầng và nghiên cứu - nền tảng cho tương lai
Để tiếp tục duy trì “cú hích năng suất”, các quốc gia cần bảo đảm nông dân được tiếp cận tín dụng, đầu tư vào máy móc, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật và hệ thống tưới tiêu. Chính phủ cũng cần tăng chi cho nghiên cứu giống cây trồng chịu hạn, chịu ngập và thích ứng khí hậu.
Trung Quốc đã thử nghiệm các giống lúa biến đổi gen mới với kết quả khả quan, và các nước khác trong khu vực nên đẩy mạnh nghiên cứu tương tự. Các tổ chức khoa học quốc tế, như Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Ủy ban châu Âu, đều khẳng định sau hàng chục năm trồng và tiêu thụ thực phẩm biến đổi gen, chưa có bằng chứng nào về rủi ro sức khỏe.
Nông nghiệp năng suất cao: ít nông dân hơn, nhiều lương thực hơn
Một thách thức cuối cùng là: năng suất cao hơn đồng nghĩa cần ít nông dân hơn. Nhưng đó là xu hướng tất yếu - các quốc gia châu Á và châu Phi cần nhiều thực phẩm hơn, không phải nhiều người làm nông hơn. Chính phủ cần định hướng chuyển dịch lao động từ nông thôn sang công nghiệp và dịch vụ - con đường đã giúp Mỹ và châu Âu giàu mạnh trong thế kỷ qua.
Sự thật mà giá gạo đang chứng minh: khoa học và công nghệ có thể giúp thế giới vượt qua khủng hoảng khí hậu mà vẫn bảo đảm no đủ cho nhân loại.
NPK/ Vinagri News (Japan Times)
No comments:
Post a Comment