VINAGRI News - Nghiên cứu của Đại học Stanford cho thấy ngập lụt nghiêm trọng đã khiến sản lượng lúa toàn cầu giảm khoảng 4,3% mỗi năm trong giai đoạn 1980 - 2015. Biến đổi khí hậu đang làm gia tăng tần suất và mức độ ngập úng, đe dọa an ninh lương thực, đặc biệt tại các vùng trồng lúa trọng điểm như Ấn Độ.
Một nông dân cầm cây mạ lúa khi ông chuẩn bị trồng chúng trên cánh đồng ở vùng ngoại ô Ahmedabad, Ấn Độ. (Ảnh: Reuters)
Tóm lược:
> Ngập lụt khiến sản lượng lúa toàn cầu giảm 4,3% mỗi năm giai đoạn 1980 - 2015 (tương đương với khoảng 18 triệu tấn).
> Biến đổi khí hậu làm tăng tần suất và mức độ nghiêm trọng của các đợt ngập úng.
> Các khu vực rủi ro cao: Sabarmati (Ấn Độ), Đông Á, Đông Nam Á, Nam Á.
> Giống lúa chịu ngập là giải pháp quan trọng.
> Ấn Độ đặc biệt dễ tổn thương, năng suất có thể giảm 15 - 20% do khí hậu.
> Khả năng chống chịu khí hậu trở thành yếu tố thiết yếu trong sản xuất lúa.
Ngập lụt nghiêm trọng trong nhiều thập kỷ qua đã khiến năng suất lúa toàn cầu sụt giảm mạnh, đặt ra mối nguy ngày càng lớn đối với an ninh lương thực của hàng tỷ người phụ thuộc vào loại lương thực chủ lực này.
Theo nghiên cứu của Đại học Stanford được công bố trên tạp chí Science Advances, ngập lụt đã khiến sản lượng lúa toàn cầu giảm khoảng 4,3% mỗi năm - tương đương khoảng 18 triệu tấn - trong giai đoạn 1980 - 2015.
Nguyên nhân chính
Trong khi các nhà khoa học và nông dân từ lâu đã cảnh báo về hạn hán, nghiên cứu mới này cho thấy mối đe dọa ở chiều ngược lại: lượng nước quá lớn.
Các công nhân nông nghiệp đang cấy mạ lúa tại một trang trại gần Chennai. (Ảnh tư liệu)
Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng cây lúa bị ngập hoàn toàn trong vòng một tuần thường sẽ chết. Tình trạng ngập úng nghiêm trọng như vậy đã trở nên phổ biến hơn từ sau năm 2000 do tác động của biến đổi khí hậu, đặc biệt tại các vùng trồng lúa chính. Xu hướng này dự báo sẽ tiếp tục trầm trọng hơn khi khí hậu làm thay đổi mô hình mưa.
Dự báo và giải pháp
Sử dụng dữ liệu về các giai đoạn sinh trưởng của cây lúa, lịch sử thời tiết và độ ẩm đất, nhóm nghiên cứu dự báo rằng trong những thập kỷ tới, tuần có lượng mưa lớn nhất tại nhiều lưu vực trọng điểm có thể tăng thêm tới 13% so với giai đoạn 1980 - 2015. Điều này tạo ra rủi ro lớn cho nông dân, vốn đã rất ít dư địa để ứng phó.
Tuy nhiên, báo cáo cũng nêu ra điểm sáng: các giống lúa chịu ngập có thể đóng vai trò quan trọng trong giảm thiểu thiệt hại.
Nghiên cứu nhấn mạnh lưu vực Sabarmati ở Ấn Độ (bao gồm Gujarat và Rajasthan) - nơi thường xuyên xảy ra những đợt ngập kéo dài gây chết lúa - là khu vực cần ưu tiên ứng dụng các giống lúa chịu ngập. Một số khu vực rủi ro cao khác gồm Đông Á, Đông Nam Á và Nam Á, trong đó có bang Tây Bengal của Ấn Độ.
Ấn Độ đối mặt thách thức lớn
Đối với Ấn Độ, kết quả nghiên cứu xuất hiện trong bối cảnh biến đổi khí hậu đang ngày càng tác động mạnh đến nông nghiệp. Một nghiên cứu gần đây cảnh báo rằng căng thẳng nhiệt có thể làm giảm năng suất nông nghiệp từ 15 - 20%.
Các chuyên gia kêu gọi cần thay đổi mô hình canh tác, từ thúc đẩy nông nghiệp sinh thái đến mở rộng diện tích gieo trồng các giống cây trồng thích ứng khí hậu.
Ngập lụt không còn là rủi ro theo mùa, mà đã trở thành mối đe dọa khí hậu dài hạn đối với cây lúa. Việc hiểu rõ thời điểm và cách thức cây lúa chịu ảnh hưởng là bước đầu tiên; bước tiếp theo là giúp nông dân chủ động thích ứng thông qua việc sử dụng giống lúa chịu ngập, đa dạng hóa cây trồng hoặc điều chỉnh theo điều kiện thời tiết biến động mạnh.
Nghiên cứu nhấn mạnh rằng, trong bối cảnh khí hậu nóng lên, khả năng chống chịu không còn là lựa chọn - mà là điều tất yếu.
NPK/ Vinagri News (India Today)
No comments:
Post a Comment