VINAGRI News - Viện Nghiên cứu Phát triển Thái Lan (TDRI) cảnh báo rằng chương trình thu mua 3 triệu tấn gạo của Chính phủ Thái Lan cho vụ 2025/2026 có thể lặp lại sai lầm của chương trình thế chấp lúa gạo trước đây, làm méo mó thị trường, tạo cơ hội tham nhũng và gây khó khăn cho xuất khẩu.
Tóm lược:
> TDRI lo ngại chương trình thu mua gạo mới có thể lặp lại sai lầm của chương trình thế chấp lúa.
> Mua giá cao hơn thị trường có thể làm Thái Lan mất lợi thế cạnh tranh xuất khẩu.
> Nguy cơ tồn kho lớn do chi phí xay xát và giá thu mua không phù hợp.
> Sản lượng 2025/2026 dự kiến vượt xa nhu cầu, đẩy mạnh dư cung.
> Khuyến nghị Chính phủ hạn chế can thiệp và để thị trường tự điều tiết.
Viện Nghiên cứu Phát triển Thái Lan (TDRI) bày tỏ lo ngại rằng chương trình thu mua 3 triệu tấn gạo của Chính phủ Thái Lan cho vụ thu hoạch 2025/2026 có thể đi vào “vết xe đổ” của chương trình thế chấp lúa gạo trước đây - vốn từng bị chỉ trích nặng nề vì tham nhũng và kém hiệu quả.
Ông Nipon Poapongsakorn, chuyên gia cao cấp của TDRI, cho rằng việc Chính phủ tham gia mua lúa với giá cao hơn giá thị trường tư nhân sẽ khiến giá gạo nội địa bị đẩy lên, làm giảm sức cạnh tranh của Thái Lan trên thị trường quốc tế. Điều này có thể ảnh hưởng tiêu cực tới các hợp đồng xuất khẩu hiện hữu và khiến Thái Lan khó cạnh tranh với các nhà xuất khẩu lớn như Việt Nam, Ấn Độ và Pakistan.
Ngoài ra, Nipon cảnh báo chương trình có thể dẫn đến tình trạng tồn kho lớn, do các nhà máy xay xát khó đạt lợi nhuận khi mua lúa với giá quá cao. Theo chương trình mới, các nhà máy chỉ nhận được 200 baht/tấn, thấp hơn nhiều so với mức 500 - 550 baht/tấn trong chương trình thế chấp trước đây.
Nguy cơ dư thừa nguồn cung cũng được nhấn mạnh. Sản lượng lúa dự kiến của vụ 2025/2026 dự báo đạt 35,44 triệu tấn, cao hơn nhiều so với mức trung bình 32 triệu tấn. Trong khi nhu cầu nội địa không tăng, lượng gạo dư thừa - đặc biệt là gạo trắng và gạo thơm - có thể gây áp lực lớn lên thị trường và làm suy giảm khả năng cạnh tranh với các nước xuất khẩu chủ lực.
Nipon kêu gọi Chính phủ để thị trường điều tiết ngành lúa gạo thay vì can thiệp quá sâu, đồng thời nhấn mạnh rằng nếu triển khai thiếu kiểm soát, chương trình thu mua mới có nguy cơ lặp lại thất bại của chương trình thế chấp lúa gạo. Việc tạo ra “cầu ảo” có thể khiến các doanh nghiệp tư nhân khó tham gia thị trường, làm gia tăng lượng tồn kho và gây thiệt hại cho ngân sách.
Kết luận, ông Nipon cảnh báo rằng nếu không được thực hiện thận trọng, chương trình thu mua 3 triệu tấn gạo có thể gây tổn hại lâu dài cho ngành lúa gạo Thái Lan, ảnh hưởng cả thị trường nội địa lẫn năng lực xuất khẩu.
NPK/ Vinagri News (Nation Thailand)
No comments:
Post a Comment