VINAGRI News - Biến đổi khí hậu đang khiến việc trồng lúa tại Anh - vốn từng được xem là điều không tưởng - trở nên khả thi hơn. Các nhà khoa học Anh đang thử nghiệm trồng lúa và nhiều loại cây nhiệt đới khác để thích ứng với thời tiết ấm dần và thay đổi lượng mưa, đồng thời hướng tới nông nghiệp bền vững hơn.
Trồng lúa không còn là một ý tưởng quá điên rồ nữa," Mitschunas nói, khi nhiệt độ ấm lên do biến đổi khí hậu. Oli SCARFF / AFP
Tóm lược:
> Lần đầu tiên, Anh thử nghiệm trồng lúa trong điều kiện khí hậu ấm dần.
> Dự án tại vùng Fens do UKCEH thực hiện, hướng đến canh tác bền vững và phục hồi đất than bùn.
> Nhiệt độ tăng và biến đổi khí hậu đang buộc nông nghiệp Anh thay đổi cơ cấu cây trồng.
> Một số giống lúa nhập khẩu từ châu Á và Mỹ cho kết quả tích cực, đặc biệt giống đến từ Colombia.
> Các nhà khoa học khuyến cáo cần hành động sớm, không chờ đến khi cây trồng truyền thống không còn thích nghi được.
> Việc trồng lúa tại Anh có thể trở thành hiện thực trong vòng 10 năm tới.
Mang đôi ủng cao su lấm bùn, Nadine Mitschunas - nhà sinh thái học thực địa thuộc Trung tâm Sinh thái và Thủy học Vương quốc Anh (UKCEH) - vui mừng quan sát những cây lúa đã trổ bông trên mảnh ruộng nhỏ tại vùng Đông nước Anh.
“Trồng lúa chưa từng được thực hiện tại Anh trước đây,” bà Mitschunas nói. “Nhưng với khí hậu ấm hơn do biến đổi khí hậu, điều này không còn là ý tưởng điên rồ, bởi nó đang cho thấy kết quả khả quan.”
Trong khi lúa mọc ở miền Đông, thì chanh và đậu gà cũng bắt đầu được trồng thử nghiệm ở khu vực miền Nam nước Anh.
Sự ấm lên toàn cầu cùng với thay đổi mô hình mưa đang buộc nông nghiệp Anh phải lên kế hoạch dài hạn, mở ra hướng đi mới cho nền nông nghiệp tương lai.
Canh tác tương lai từ vùng trũng Fens
Bà Mitschunas đang dẫn đầu một dự án nghiên cứu tại vùng đồng bằng Fens thuộc Cambridgeshire, nơi bà thử nghiệm các loại cây trồng mới thông qua phục hồi đất than bùn bằng cách bổ sung nước trở lại ruộng.
Mitschunas đã thử nghiệm chín giống lúa được trồng ở Hoa Kỳ, Philippines, Macedonia và Nhật Bản. Oli SCARFF / AFP
Với đất đai màu mỡ, khu vực này hiện sản xuất 1/3 tổng lượng rau củ và 20% sản lượng khoai tây, củ cải đường của Anh. Tuy nhiên, việc thoát nước kéo dài nhiều thập kỷ đã khiến đất dần bị suy thoái, đồng thời giải phóng lượng lớn CO₂ tích tụ trong lớp than bùn - vốn là bể chứa carbon tự nhiên quan trọng.
Hai nông dân Craig và Sarah-Jane Taylor, chủ đất tham gia dự án của UKCEH, chia sẻ:
“Chúng tôi nhận thấy đất đang cạn kiệt dần và cần thay đổi để bảo vệ tương lai,” bà Sarah-Jane nói, nhấn mạnh rằng nguồn nước ngày càng khan hiếm và “tình hình chỉ tệ hơn nếu không hành động.”
Vương quốc Anh, giống như phần còn lại của thế giới, đang bị ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu. Oli SCARFF / AFP
Cũng như nhiều quốc gia khác, Anh đang chịu tác động nặng nề của biến đổi khí hậu - với nhiều đợt thời tiết cực đoan, nhiệt độ tăng cao, và đất đai khô hạn ở nhiều vùng.
Biến đổi khí hậu định hình lại cây trồng
Một nghiên cứu gần đây của UKCEH cảnh báo rằng, nếu nhiệt độ toàn cầu tăng 2°C, việc trồng lúa mì và dâu tây - hai loại cây phổ biến tại Anh - sẽ gặp nhiều khó khăn. Nếu mức tăng lên 4°C, thì hành tây và yến mạch cũng sẽ chịu ảnh hưởng nặng.
Ngược lại, những cây trồng ưa khí hậu ấm như hướng dương, lúa mì cứng (durum wheat), đậu nành, đậu gà, chanh và mướp đắng (okra) có thể trở nên phù hợp hơn - đặc biệt tại miền Tây Nam nước Anh và ven biển Scotland.
Hiện Trung Quốc và Ấn Độ là hai quốc gia sản xuất lúa hàng đầu thế giới.
Các hạt giống được ươm mầm trong phòng thí nghiệm, cây con được trồng trong nước vào tháng Sáu, và việc thu hoạch bắt đầu vào đầu tháng Mười. Oli SCARFF / AFP
Tại vùng Fens, bà Mitschunas đang thử nghiệm 9 giống lúa đến từ Mỹ, Philippines, Bắc Macedonia và Nhật Bản - trong đó 4 giống cho kết quả khả quan, đặc biệt một giống có nguồn gốc từ Colombia.
Sau khi được ươm mầm trong phòng thí nghiệm, các cây lúa được gieo xuống ruộng nước vào tháng 6, và bắt đầu thu hoạch đầu tháng 10.
“Tôi vẫn chưa được ăn cơm từ lúa mình trồng,” bà Mitschunas cười nói. “Nhưng điều đó hoàn toàn có thể trở thành hiện thực trong 10 năm tới.”
Bà cho biết thêm, vùng khí hậu phù hợp với lúa đang dịch chuyển dần lên phía Bắc châu Âu, minh chứng là các dự án trồng lúa thành công tại Hà Lan và Đức.
Ngoài lúa, nhóm nghiên cứu của bà còn thử nghiệm các loại rau quả khác như xà lách, cần tây, bí đỏ, dâu tây và một số cây gia vị thơm, với mục tiêu vừa mở rộng cây trồng thích ứng khí hậu, vừa phục hồi hệ sinh thái đất than bùn, tăng khả năng hấp thụ CO₂ của đất.
Không còn thời gian để chần chừ
Không chỉ Mitschunas, nhiều nhà khoa học Anh khác cũng đang đẩy mạnh thử nghiệm cây trồng mới.
Tại Đại học Southampton, giáo sư sinh học Mark Chapman đang dẫn đầu nghiên cứu về trồng đậu gà và các loại cây thay thế khác.
“Nếu chúng ta chờ 20 - 30 năm nữa rồi mới nhận ra rằng không thể tiếp tục trồng lúa mì như trước, thì khi đó đã quá muộn,” ông Chapman cảnh báo.
Ông cho rằng Anh cần “chuyển đổi dần dần”, ưu tiên xác định những loại cây có tiềm năng trong tương lai, đồng thời chuẩn bị cho sự thay đổi thói quen tiêu dùng.
“Chúng ta đang ở thời điểm cần phải thử nhiều hơn,” ông nói. “Cần có nông dân trực tiếp tham gia, những người thực sự sẽ gieo trồng các loại cây này.”
Tại vùng Fens, hai nông dân tiên phong Sarah-Jane và Craig Taylor cho biết, nhiều nông dân khác bắt đầu quan tâm đến mô hình sau khi thấy kết quả ban đầu.
“Trước đây, khoai tây và củ cải đường cũng chưa từng được trồng ở đây, nhưng giờ lại là những cây trồng chủ lực của vùng,” bà Sarah-Jane nói.
“Vậy tại sao lúa lại không thể trở thành một lựa chọn mới? Và tại sao chúng ta không thử?”
NPK/ Vinagri News (AFP)
No comments:
Post a Comment