VINAGRI News - Dù chính quyền các bang đã tung kho dự trữ và siết chặt quản lý lưu thông liên tỉnh, giá lúa mì tại Pakistan vẫn tiếp tục tăng do mất cân đối cung - cầu. Nguồn dự trữ giảm, tình trạng đầu cơ tư nhân lan rộng và việc sử dụng lúa mì làm thức ăn chăn nuôi khiến nguy cơ phải nhập khẩu ít nhất 1,5 triệu tấn trở nên gần như không thể tránh khỏi.
Tóm lược:
> Chính quyền bang Sindh đã tung ra 1,265 triệu tấn lúa mì dự trữ với giá 3.800 rupee/40kg để bình ổn giá.
> Bang Punjab siết chặt việc vận chuyển lúa mì liên tỉnh nhằm kiềm chế lạm phát trong khu vực.
> Giá lúa mì vẫn tăng trên cả nước, làm dấy lên lo ngại thiếu hụt nguồn cung trước vụ thu hoạch mới vào tháng 3/2026.
> Các nhà máy thức ăn chăn nuôi đã tiêu thụ hơn 1,6 triệu tấn lúa mì trong bốn tháng sau thu hoạch, thay thế cho ngô.
> Giới chuyên môn cảnh báo việc nhập khẩu 1,5 triệu tấn lúa mì là gần như chắc chắn, bất chấp khẳng định của chính phủ về “nguồn dự trữ đủ dùng”.
> Giá lúa mì nhập khẩu (3.500 - 3.700 rupee/40kg) có thể phá vỡ mức trần 3.000 rupee mà chính quyền Punjab đang cố duy trì.
Một tuần qua, Chính quyền bang Sindh đã phê duyệt việc tung 1,265 triệu tấn lúa mì dự trữ ra thị trường cho các nhà máy xay bột và cơ sở chế biến nhỏ (chakkies) với giá 3.800 rupee/40kg nhằm ổn định giá bột mì. Cùng lúc, Chính quyền bang Punjab thắt chặt kiểm soát việc vận chuyển lúa mì và bột mì liên tỉnh, buộc phải có giấy phép để hạn chế tình trạng tăng giá cục bộ.
Tuy nhiên, bất chấp các biện pháp can thiệp này, giá lúa mì vẫn tiếp tục tăng trên toàn quốc - dấu hiệu cho thấy sức ép lớn lên cán cân cung - cầu.
Giới quan sát cho rằng, nếu không có thêm biện pháp bổ sung, Pakistan có thể sớm phải nhập khẩu lúa mì để đáp ứng nhu cầu trước vụ thu hoạch mới của bang Sindh vào tháng 3/2026. Hiệp hội các nhà máy xay bột (PFMA) cho biết, các nhà máy sản xuất thức ăn chăn nuôi đã tiêu thụ hơn 1,6 triệu tấn lúa mì chỉ trong 4 tháng sau vụ thu hoạch, do giá ngô cao khiến họ chuyển sang dùng lúa mì làm nguyên liệu thay thế.
Đáp lại, Chính quyền Punjab đã ban hành lệnh cấm sử dụng lúa mì trong sản xuất thức ăn chăn nuôi từ tháng 9/2025 - song được cho là đã quá muộn. Mức tiêu thụ bất thường này, cộng với thiệt hại do lũ lụt gần đây, khiến nhu cầu nhập khẩu ít nhất 1,5 triệu tấn trở nên khó tránh khỏi.
Trong khi đó, Bộ trưởng Liên bang phụ trách An ninh Lương thực và Nghiên cứu Nông nghiệp vẫn khẳng định nguồn dự trữ hiện có đủ dùng trong nước. Sự mâu thuẫn giữa các tuyên bố phản ánh thiếu vắng một hệ thống giám sát minh bạch và đáng tin cậy về lượng tồn kho quốc gia. Tình hình càng phức tạp khi phần lớn lượng lúa mì thương mại hiện nằm trong tay khu vực tư nhân, bao gồm cả các doanh nghiệp lớn và thương nhân đầu cơ.
Khi lệnh cấm của Punjab được áp dụng, chính quyền bang báo cáo rằng các nhà máy xay chỉ còn 104.184 tấn lúa mì - một con số bị nghi ngờ, vì chỉ đủ cho 10 - 15 ngày sản xuất. Trên thực tế, nhiều đơn vị đã dự trữ lượng lớn lúa mì từ trước với giá 2.000 - 2.200 rupee/40kg trong mùa thu hoạch, để đầu cơ bán lại khi giá tăng.
Ngoài ra, trong năm nay, không chỉ các nhà máy xay bột mà cả doanh nghiệp nước ngoài và các nhóm tài phiệt chính trị cũng tham gia mạnh vào hoạt động tích trữ lúa mì, đặc biệt tại Sindh và Punjab. Tình trạng này phần lớn xuất phát từ chính sách của chính phủ cho phép khu vực tư nhân tự do thu mua sau khi rút khỏi chương trình thu mua quốc gia.
Hiện nay, với giá tăng mạnh và áp lực dư luận gia tăng, chính phủ tỏ ra ngần ngại thừa nhận tình trạng thiếu hụt, vì nhập khẩu lúc này sẽ phủ nhận những tuyên bố trước đó về “nguồn cung dồi dào”, gây tổn hại uy tín chính trị trong bối cảnh đang chịu nhiều chỉ trích.
Việc ra quyết định nhập khẩu ngay trước mùa gieo trồng mới cũng có thể khiến nông dân nản lòng, dẫn đến giảm diện tích canh tác - kịch bản từng xảy ra năm 2024, khi chính phủ nhập khẩu 3,59 triệu tấn lúa mì, gây dư cung và sập giá ngay trong vụ thu hoạch.
Mặt khác, giá lúa mì nhập khẩu sau chi phí vận chuyển nội địa khoảng 3.500 - 3.700 rupee/40kg sẽ phá vỡ mức trần 3.000 rupee mà chính quyền Punjab đang duy trì bằng biện pháp hành chính cưỡng chế. Đồng thời, nhập khẩu cũng sẽ tăng áp lực lên dự trữ ngoại hối vốn đã mong manh của Pakistan.
Trong bối cảnh đó, trì hoãn nhập khẩu theo hướng “chờ và quan sát” có thể giúp chính phủ câu thêm thời gian, nhưng nguy cơ khủng hoảng nguồn cung trong những tháng tới là rất cao. Với thời gian vận chuyển ít nhất 45 ngày, việc chủ động nhập khẩu ngay trong tháng 11 hoặc 12 có thể giúp ổn định giá và tránh hoảng loạn thị trường.
Ngược lại, nếu chờ đến tháng 1 hoặc 2, người tiêu dùng sẽ phải đối mặt với giá tăng mạnh, trong khi nông dân chịu thiệt do giá thu hoạch giảm vì hàng nhập khẩu tràn vào.
Nếu chính phủ tiếp tục lúng túng trong điều hành, người hưởng lợi duy nhất sẽ là các nhà đầu cơ, khi họ chờ đến lúc nguồn dự trữ quốc gia cạn kiệt để bán ra với giá cao ngất trước khi lúa mì nhập khẩu cập cảng.
Vấn đề an ninh lương thực là ưu tiên quốc gia hàng đầu, không thể đánh đổi vì lợi ích chính trị ngắn hạn. Bảo vệ ngành nông nghiệp và sinh kế của nông dân phải là trách nhiệm cốt lõi của nhà nước. Tuy nhiên, đáng tiếc, chính phủ Pakistan dường như đang đi lại vết xe đổ của ngành đường năm trước - với quyết định nhập khẩu chậm trễ và thiếu phối hợp, có thể khiến nông dân chịu thiệt hại nặng nề khi vụ mùa đến gần.
NPK/Vinagri News (Dawn)
No comments:
Post a Comment