VINAGRI News - Chuyên gia dữ liệu và phân tích chính sách Alfred Appiah nhận định việc tăng giá thu mua ca cao tại cổng nông trại của chính phủ Ghana là một bước đi tích cực, giúp tăng thu nhập cho nông dân, song mức giá hiện tại vẫn thấp so với giá quốc tế, cho thấy nông dân vẫn chưa nhận được phần tương xứng trong chuỗi giá trị ca cao.
Tóm lược:
> Giá thu mua ca cao tại cổng nông trại Ghana tăng 12,27%, lên 3.625 cedi (tương đương 58.000 cedi/tấn hoặc 3.625 USD/tấn).
> Trong khi đó, giá ca cao quốc tế khoảng 5.900 USD/tấn, tạo ra khoảng cách lớn giữa giá quốc tế và giá nông dân nhận được.
> COCOBOD phải cân đối chi phí hoạt động, hợp đồng bán trước và nợ công khi ấn định giá.
> Sản lượng ca cao Ghana giảm mạnh, xuống còn khoảng 429.000 tấn trong niên vụ 2023/2024.
> Chuyên gia kêu gọi nâng cao năng suất, đổi mới kỹ thuật và phát triển giá trị gia tăng, thay vì chỉ tập trung vào việc tăng giá mua.
Theo ông Alfred Appiah, chuyên gia phân tích chính sách và khoa học dữ liệu, quyết định tăng giá thu mua ca cao tại cổng nông trại của chính phủ Ghana sẽ giúp tăng thu nhập cho nông dân, song mức tăng này vẫn chưa tương xứng với diễn biến giá trên thị trường quốc tế.
Chính phủ Ghana mới đây đã nâng giá thu mua ca cao thêm 400 cedi, lên 3.625 cedi cho mỗi bao 64kg, tương đương mức tăng 12,27% so với tháng 8. Theo tỷ giá hiện hành, giá này tương đương 58.000 cedi/tấn (khoảng 3.625 USD/tấn).
Tuy nhiên, giá ca cao trên thị trường thế giới hiện vẫn ở mức khoảng 5.900 USD/tấn, thấp hơn so với đỉnh trên 10.000 USD/tấn hồi đầu năm 2025, nhưng vẫn cao hơn nhiều so với mức giá mà nông dân Ghana được hưởng.
Ông Appiah cho rằng, khoảng cách này cho thấy phần lợi nhuận mà nông dân nhận được trong chuỗi giá trị ca cao vẫn còn rất thấp, khi phần lớn giá trị gia tăng nằm ở các khâu chế biến, sản xuất và phân phối sản phẩm chocolate.
Theo các chuyên gia trong ngành, nông dân trồng ca cao trên toàn cầu chỉ nhận được khoảng 6 - 7% giá trị cuối cùng của sản phẩm chocolate, trong khi các nhà sản xuất và bán lẻ chiếm phần lớn lợi nhuận.
Tại Ghana, Cơ quan Ca cao (COCOBOD) chịu trách nhiệm điều hành hệ thống tiếp thị ca cao quốc gia, phải cân đối chi phí hoạt động, hợp đồng bán trước, nghĩa vụ trả nợ và chi phí duy trì kho dự trữ chiến lược, nên không thể chuyển toàn bộ lợi nhuận thị trường cho nông dân.
Ngoài ra, COCOBOD còn tài trợ nhiều chương trình phúc lợi như phân phối cây giống miễn phí, phun thuốc trừ sâu quy mô lớn, trợ cấp phân bón, bảo trì đường nông thôn và nghiên cứu, giúp giảm chi phí sản xuất cho nông dân nhưng cũng hạn chế khả năng tăng giá thu mua.
Đợt tăng giá mới nhất diễn ra sau khi Hiệp hội Nông dân Ca cao Quốc gia Ghana bày tỏ sự không hài lòng với mức điều chỉnh trước đó, buộc chính phủ phải tiếp tục điều chỉnh tăng.
Tuy nhiên, việc xác định giá sàn thu mua ca cao là một bài toán phức tạp. COCOBOD phải cân nhắc các hợp đồng kỳ hạn đã ký ở mức giá cố định, cũng như áp lực nợ và tính cạnh tranh với Bờ Biển Ngà - nước sản xuất gần 50% lượng ca cao toàn cầu.
Hiện nay, Bờ Biển Ngà đang áp dụng mức giá khoảng 2.716 USD/tấn, thấp hơn so với mức của Ghana. Mức giá cao hơn của Ghana (3.625 USD/tấn) được kỳ vọng sẽ giảm tình trạng buôn lậu qua biên giới - vấn đề đang khiến ngành ca cao nước này thất thoát đáng kể.
Dù vậy, sản lượng ca cao của Ghana đã giảm mạnh trong những năm gần đây, từ mức hơn 900.000 tấn mỗi năm xuống chỉ còn 429.000 tấn trong niên vụ 2023/2024, với buôn lậu được cho là một trong những nguyên nhân chính.
Ông Appiah cho rằng, việc nâng giá thu mua là cần thiết để giữ chân nông dân và khuyến khích thế hệ trẻ tham gia sản xuất, khi nhiều thanh niên coi trồng ca cao là nghề kém hấp dẫn về lợi nhuận.
Tuy nhiên, ông cảnh báo rằng việc tăng giá quá mức có thể gây áp lực tài chính cho COCOBOD, ảnh hưởng đến khả năng duy trì các chương trình hỗ trợ thiết yếu cho nông dân.
Nhiều chuyên gia đồng tình rằng nâng cao năng suất, ứng dụng công nghệ, cải thiện giống và phát triển công nghiệp chế biến sâu mới là giải pháp bền vững hơn để tăng thu nhập cho nông dân thay vì chỉ dựa vào tăng giá thu mua.
Cuộc tranh luận về giá ca cao hiện nay diễn ra trong bối cảnh chính phủ Ghana đang phải đối mặt với thâm hụt ngân sách và các ràng buộc tài chính trong khuôn khổ chương trình hỗ trợ của IMF, khiến khả năng trợ giá thêm cho nông dân bị hạn chế.
Trong khi đó, nông dân Ghana vẫn sẽ được hưởng mức giá mới trong niên vụ tới, còn các chuyên gia như Appiah tiếp tục kêu gọi chính phủ tối đa hóa lợi ích cho người trồng ca cao trong khả năng kinh tế cho phép.
“Thách thức lớn nhất hiện nay,” ông Appiah kết luận, “là tìm được điểm cân bằng giữa khả năng tài chính quốc gia và mức thu nhập công bằng cho nông dân, để ngành ca cao Ghana có thể phát triển bền vững và giữ vị thế hàng đầu thế giới.”
NPK/ Vinagri News (News Ghana)
No comments:
Post a Comment