VINAGRI News - Một phân tích mới của Zero Carbon Analytics cảnh báo nạn phá rừng tăng tốc ở lưu vực Congo đang làm suy yếu “máy bơm mưa” tự nhiên, giảm lượng mưa tới các quốc gia trồng cacao chủ chốt ở Trung và Tây Phi. Nếu không được kiểm soát, tình trạng này có thể gây thiếu hụt cacao trầm trọng và đẩy giá sô cô la toàn cầu lên cao.
Tóm lược:
> Nạn phá rừng tại lưu vực Congo đang làm suy yếu “máy bơm mưa” tự nhiên, đe dọa nguồn cung cacao toàn cầu.
> Tây Phi có thể mất hơn 3 triệu tấn cacao vào năm 2050; riêng Bờ Biển Ngà mất 80% sản lượng.
> Giá cacao có thể tăng tới 40% vào năm 2050; châu Âu chịu thêm 33,8 tỷ USD chi phí hằng năm.
> Bảo tồn rừng hiện mang lại hiệu quả kinh tế vượt trội (tỷ lệ lợi ích - chi phí tới 6:1).
> Phá rừng tại Cerrado (Brazil) cũng đang đe dọa chuỗi cung ứng đậu tương toàn cầu.
Một báo cáo mới của tổ chức nghiên cứu quốc tế Zero Carbon Analytics (ZCA) đã phát đi cảnh báo nghiêm trọng rằng nạn phá rừng tại lưu vực Congo đang làm xáo trộn các mô hình mưa khu vực và đặt nền nông nghiệp cacao toàn cầu vào tình trạng rủi ro cao. Đây là khu vực cung cấp phần lớn sản lượng cacao thế giới, đặc biệt đối với các quốc gia Tây Phi.
Theo nhóm nghiên cứu, rừng mưa nhiệt đới Congo có khả năng “tái chế” tới 83% lượng mưa của chính mình thông qua quá trình bốc hơi - thoát hơi nước. Lượng ẩm quan trọng này sau đó được các luồng gió mùa thổi sang phía tây, cung cấp gần 1/5 lượng mưa cho nhiều vùng trồng cacao chủ chốt ở Tây Phi. Tuy nhiên, khi cây rừng bị chặt phá, cơ chế “bơm mưa” tự nhiên này suy yếu nhanh chóng.
Rủi ro nghiêm trọng đối với sản xuất cacao
Cacao - nguyên liệu chính để sản xuất sô cô la - đặc biệt nhạy cảm với lượng mưa. Phần lớn diện tích cây cacao ở Tây Phi được canh tác bởi nông hộ nhỏ, phụ thuộc hoàn toàn vào nguồn nước tự nhiên.
Phân tích của ZCA cho thấy:
𑇐 9 quốc gia sản xuất cacao lớn ở Trung và Tây Phi có thể mất tổng cộng 3,06 triệu tấn ca cao vào năm 2050 nếu phá rừng tiếp diễn.
𑇐 Riêng Bờ Biển Ngà - nước xuất khẩu cacao lớn nhất thế giới - có thể mất 1,6 triệu tấn, tương đương 80% sản lượng hàng năm hiện nay.
Tác động kinh tế toàn cầu
Thiếu hụt nguồn cung sẽ nhanh chóng lan rộng ra toàn bộ chuỗi giá trị sô cô la:
𑇐 Đến năm 2030, phá rừng có thể chiếm 11% trong giá ca cao toàn cầu; con số này có thể tăng lên 40% vào năm 2050.
𑇐 Riêng châu Âu - khu vực nhập khẩu ca cao lớn - có thể phải trả thêm 33,8 tỷ USD/năm vào năm 2050 do chi phí tăng.
𑇐 Giai đoạn 2025 - 2050, tổng chi phí phát sinh có thể lên tới 256 tỷ USD, gần gấp đôi quy mô thị trường sô cô la toàn cầu năm 2024.
Vẫn còn cơ hội hành động
ZCA cho rằng thế giới đang có “cửa sổ thời gian hẹp nhưng quyết định”. Nếu hành động sớm, đặc biệt trước những năm 2030, các tác động nghiêm trọng nhất có thể được giảm thiểu.
Đầu tư vào bảo tồn rừng hiện tại được đánh giá mang lại hiệu quả kinh tế vượt trội:
𑇐 Tỷ lệ lợi ích - chi phí có thể lên tới 6:1, tức mỗi 1 USD bỏ ra có thể giúp EU tránh 6 USD chi tăng thêm trong nhập khẩu cacao sau này.
𑇐 Mô hình phục hồi rừng do cộng đồng dẫn dắt cho hiệu quả tốt nhất; nông lâm kết hợp cũng được xem là giải pháp bền vững lâu dài.
Báo động kép: Nguy cơ từ tình trạng phá rừng tại Cerrado, Brazil
Song song với nguy cơ ở lưu vực Congo, ZCA cũng cảnh báo việc phá rừng ồ ạt tại vùng savan Cerrado ở Brazil - chủ yếu để mở rộng diện tích trồng đậu tương - đang làm suy giảm khả năng chống chịu khí hậu của khu vực và đe dọa chuỗi cung ứng đậu tương toàn cầu.
Theo phân tích:
𑇐 Việc chuyển đổi thảm thực vật bản địa sang đất nông nghiệp đã phá vỡ chu trình nước tự nhiên, khiến lượng mưa giảm và tình trạng khô hạn lan rộng.
𑇐 Dữ liệu từ 840 đơn vị hành chính giai đoạn 2013 - 2023 cho thấy năng suất đậu tương giảm do điều kiện khí hậu xấu nhanh hơn gấp ba lần so với lợi ích của diện tích canh tác mới.
𑇐 Trung Quốc - nước nhập khẩu đậu tương lớn nhất - đối mặt rủi ro cao nhất, với tới 5 tỷ USD năng lực sản xuất bị đe dọa.
𑇐 Châu Âu, đặc biệt là Đức, cũng chịu rủi ro lớn khi nhập khẩu từ các khu vực chịu tác động mạnh bởi phá rừng.
ZCA nhấn mạnh rằng nếu các khu vực vẫn còn phá rừng được kiểm soát kịp thời, năng suất có thể phục hồi. Nhóm nghiên cứu kêu gọi áp dụng khẩn cấp các chính sách “không phá rừng”, đẩy mạnh chuỗi cung ứng bền vững và tăng cường các sáng kiến khôi phục sinh thái.
NPK/ Vinagri News (India Today)
No comments:
Post a Comment