VINAGRI News - Dù khối lượng xuất khẩu gạo basmati của Ấn Độ vẫn duy trì mạnh mẽ, lợi nhuận ròng trên mỗi tấn đang giảm đáng kể do chi phí sản xuất, vận chuyển và tuân thủ quy định gia tăng, trong khi giá bán quốc tế không theo kịp đà tăng chi phí.
Tóm lược:
> Giá gạo basmati ổn định nhưng biên lợi nhuận xuất khẩu giảm do chi phí đầu vào và logistics tăng.
> Tỷ giá ổn định của đồng rupee khiến Ấn Độ kém cạnh tranh hơn so với Pakistan.
> Chính sách thương mại và quy định quốc tế làm tăng rủi ro và chi phí tuân thủ.
> Nhu cầu giảm và người tiêu dùng chuyển sang gạo rẻ hơn khiến giá bán không theo kịp chi phí.
> Toàn ngành gạo basmati Ấn Độ đang hoạt động trong bối cảnh rủi ro cao - lợi nhuận thấp.
Áp lực chi phí đầu vào và “kẹp giá” lợi nhuận
Gạo basmati - nổi tiếng với hương thơm đặc trưng và chất lượng cao - là một trong những mặt hàng nông sản xuất khẩu chủ lực của Ấn Độ, chiếm hơn 70% thị phần thương mại basmati toàn cầu, đặc biệt tại Trung Đông, Mỹ và Anh. Tuy nhiên, đằng sau thành công ấy là một thực tế ngày càng khó khăn: chi phí sản xuất leo thang, nhu cầu thế giới biến động và chính sách thương mại thiếu ổn định đang dần bào mòn lợi nhuận của các doanh nghiệp xuất khẩu.
Trong hai năm qua, lạm phát toàn cầu đã làm tăng mạnh chi phí trồng trọt và chế biến gạo. Các bang Haryana, Punjab và Uttar Pradesh - vùng sản xuất basmati trọng điểm - đang phải chi nhiều hơn cho phân bón, giống, nhiên liệu và lao động. Đặc biệt, giá dầu diesel tăng cao khiến chi phí vận chuyển và tưới tiêu tăng mạnh, đẩy giá gạo tại nông trại lên cao.
Trước đây, phần chi phí này thường được hấp thụ trong chuỗi phân phối, nhưng hiện nay doanh nghiệp xuất khẩu là bên chịu thiệt trực tiếp. Giá thu mua lúa gạo trong nước bị ảnh hưởng bởi giá tối thiểu (MSP) cho các loại gạo thường, trong khi giá xuất khẩu bị ép giảm do cạnh tranh gay gắt từ Pakistan, nơi đồng nội tệ mất giá giúp hàng xuất khẩu rẻ hơn.
Hai áp lực kép - chi phí đầu vào tăng và bất lợi tỷ giá - đang khiến các nhà xuất khẩu Ấn Độ khó duy trì biên lợi nhuận dù sản lượng bán ra không giảm.
Chi phí logistics và quy định xuất khẩu gây thêm sức ép
Cước vận chuyển quốc tế tiếp tục là gánh nặng. Dù giá cước đã giảm so với đỉnh năm 2021, chúng vẫn gần gấp đôi mức trước đại dịch, làm giảm đáng kể lợi nhuận trên mỗi tấn gạo xuất khẩu. Ngoài ra, chi phí bao bì - từ bao đay đến túi polypropylene - đều tăng do chuỗi cung ứng gián đoạn và giá nguyên liệu cao. Tắc nghẽn tại cảng khiến nhiều doanh nghiệp phải trả thêm phí lưu bãi (demurrage).
Bên cạnh đó, chính sách thương mại trong nước cũng làm thị trường thêm bất ổn. Mặc dù gạo basmati không bị cấm xuất khẩu, lệnh cấm đối với gạo không basmati của Ấn Độ đã gây hiểu lầm và lo ngại cho đối tác quốc tế, khiến nhiều hợp đồng bị chậm trễ hoặc đàm phán lại. Do đó, các doanh nghiệp đang phải hoạt động trong môi trường rủi ro cao, lợi nhuận thấp, nơi chỉ một thay đổi chính sách nhỏ cũng có thể ảnh hưởng đến lô hàng trị giá hàng triệu USD.
Tỷ giá và cạnh tranh trên thị trường quốc tế
Tỷ giá hối đoái là yếu tố then chốt trong kinh tế xuất khẩu gạo basmati. Một đồng rupee mạnh khiến biên lợi nhuận bị thu hẹp, trong khi đồng rupee yếu giúp giá xuất khẩu cạnh tranh hơn. Tuy nhiên, đồng rupee ổn định khiến Ấn Độ không được hưởng lợi nhiều từ biến động tỷ giá như Pakistan, đối thủ lớn nhất trong phân khúc basmati.
Ngoài ra, suy thoái kinh tế toàn cầu đã khiến nhu cầu giảm tại các thị trường trọng điểm. Ở Trung Đông, người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu do lạm phát, khiến các nhà nhập khẩu trì hoãn mua hàng hoặc yêu cầu giảm giá. Thị trường châu Âu cũng chuyển sang các loại gạo rẻ hơn. Dù khối lượng xuất khẩu của Ấn Độ vẫn ổn định, giá trị thu về trên mỗi tấn không tăng tương ứng, khiến biên lợi nhuận toàn ngành sụt giảm rõ rệt.
Thay đổi trong thị hiếu và quy định chất lượng
Lạm phát toàn cầu cũng làm thay đổi hành vi tiêu dùng: nhiều người chuyển sang gạo trung bình hoặc gạo pha trộn, giá rẻ hơn. Điều này khiến các nhà nhập khẩu và chuỗi bán lẻ gây áp lực đàm phán giá mạnh hơn với các nhà xuất khẩu Ấn Độ.
Bên cạnh đó, các quy định nghiêm ngặt về dư lượng thuốc bảo vệ thực vật tại Liên minh châu Âu và một số thị trường phát triển buộc doanh nghiệp phải đầu tư thêm cho kiểm nghiệm, truy xuất nguồn gốc và chứng nhận chất lượng. Dù điều này giúp nâng cao uy tín của gạo Ấn Độ, chi phí tuân thủ lại làm giảm thêm lợi nhuận ròng.
NPK/ Vinagri News (The Hindu Businessline)
No comments:
Post a Comment