VINAGRI News - Ngành trồng củ cải đường Mỹ đang lao đao khi tiêu thụ đường trong nước sụt giảm mạnh do ảnh hưởng từ thuốc giảm cân GLP-1 và chiến dịch MAHA kêu gọi cắt giảm đường. Giá đường giảm sâu, tồn kho tăng cao và chi phí sản xuất leo thang khiến nhiều nông dân đối mặt thua lỗ, thậm chí đóng cửa nhà máy.
Tóm lược:
> Tiêu thụ đường tại Mỹ giảm mạnh do thuốc giảm cân GLP-1 và chiến dịch MAHA chống đường.
> Giá đường củ cải giảm 33% so với năm ngoái, thấp nhất từ 2019.
> Diện tích trồng giảm xuống mức thấp nhất từ 1982; một số nhà máy đóng cửa.
> Nông dân chịu lỗ, chi phí tăng cao do lạm phát và thuế nhập khẩu.
> Tồn kho dư thừa có thể kéo dài đến 2026.
Trong nhiều năm liền, củ cải đường từng là cứu cánh của nông dân Mỹ. Hơn một nửa lượng đường sản xuất trong nước đến từ loại cây trồng này, và nhu cầu tiêu thụ mạnh mẽ tại quốc gia sử dụng đường lớn nhất thế giới đã giúp người trồng tránh được biến động giá từ các cây hàng hóa khác như ngô, đậu tương hay lúa mì.
Tuy nhiên, năm nay, ngành trồng củ cải đường Mỹ đang đối mặt với cú sốc lớn: tiêu thụ đường trong nước giảm mạnh trong khi nhập khẩu dư thừa khiến tồn kho phình to. Giá đường tinh luyện từ củ cải đã giảm 33% so với cùng kỳ năm ngoái - xuống mức thấp nhất kể từ năm 2019, và tình trạng dư cung được dự báo sẽ kéo dài ít nhất đến năm 2026.
Nguyên nhân: Người Mỹ đang ăn ít đường hơn
Xu hướng giảm tiêu thụ đường ở Mỹ đã bắt đầu từ những năm 1990, khi chất tạo ngọt nhân tạo ngày càng phổ biến. Gần đây, tình hình trở nên nghiêm trọng hơn do lạm phát khiến chi tiêu cho bánh kẹo sụt giảm, cùng với sự bùng nổ của các loại thuốc giảm cân GLP-1 như Wegovy và Ozempic, vốn làm giảm nhu cầu ăn ngọt rõ rệt.
Hiện gần 9% dân số Mỹ đang sử dụng thuốc GLP-1, và theo nghiên cứu của OC&C Strategy Consultants, nhóm người này chi tiêu ít hơn 6% cho bánh kẹo và chocolate, và ít hơn 10% cho bánh ngọt.
Thêm vào đó, Bộ trưởng Y tế Robert F. Kennedy Jr. trong tháng 4 vừa qua đã gọi đường và thực phẩm siêu chế biến là “chất độc”. Báo cáo đầu tiên của Ủy ban Làm nước Mỹ khỏe mạnh trở lại (MAHA) công bố tháng 5 đã nhắc đến đường và tiêu thụ đường ít nhất 22 lần, liên hệ trực tiếp với các vấn đề béo phì và tiểu đường ở trẻ em.
“Người tiêu dùng bắt đầu mua ít thực phẩm hơn, kéo theo các nhà sản xuất cần ít đường hơn,” ông Robert Johansson, cựu chuyên gia kinh tế trưởng của USDA, hiện là Giám đốc kinh tế và phân tích chính sách của Liên minh Đường Mỹ, cho biết.
Năm nay, diện tích trồng củ cải đường tại Mỹ giảm xuống mức thấp nhất kể từ năm 1982. Một nhà máy gần 100 năm tuổi tại Brawley, California, thuộc Hợp tác xã Đường Củ cải Nam Minnesota, sẽ đóng cửa sau vụ chế biến cuối năm nay do cạnh tranh nhập khẩu, lạm phát, giá đường thấp và bất ổn kinh tế vĩ mô.
Nông dân đối mặt với thua lỗ
Nông dân Clint Hagen tại Michigan cho biết ông đang phải thắt lưng buộc bụng, trì hoãn nâng cấp thiết bị để có thể trụ qua mùa vụ. Tuy nhiên, việc cắt giảm sản lượng không phải là lựa chọn, vì các cổ phần hợp tác xã yêu cầu nông dân phải giao đủ hạn ngạch củ cải.
Tại Minnesota, nông dân Neil Rockstad cũng chuẩn bị thu hoạch vụ củ cải mới. Dù từng là cây trồng giúp “cân bằng sổ sách”, năm nay chi phí tăng cao, thuế quan nhập khẩu thiết bị và giá đầu vào khiến lợi nhuận gần như bốc hơi. “Chúng tôi chỉ hy vọng hòa vốn, để còn tiếp tục canh tác mùa tới,” ông nói.
Tại Idaho, bang trồng củ cải đường lớn thứ ba, nông dân Galen Lee chia sẻ: “Trước đây củ cải đường giúp trả nợ ngân hàng, nay chỉ mong đủ chi phí.” Giá máy thu hoạch mới đã tăng từ 750.000 USD lên hơn 1 triệu USD trong vòng 5 năm, chủ yếu do thuế nhập khẩu.
Ngành đường Mỹ đối mặt tương lai ảm đạm
Chính phủ Mỹ vẫn bảo hộ ngành đường mạnh mẽ bằng hạn ngạch nhập khẩu, đảm bảo nguồn cung trong nước chiếm khoảng 75% nhu cầu, trong đó 54% từ củ cải đường, còn lại từ mía đường. Tuy nhiên, 3.000 - 4.000 trang trại hiện đang trồng củ cải trên khắp miền Bắc và bờ Tây đang gặp khó do chi phí lao động, nhiên liệu, thuốc trừ sâu và bệnh hại cây trồng gia tăng.
Theo dự báo, nếu không có gói hỗ trợ nông nghiệp trị giá 40 tỷ USD, thu nhập nông dân Mỹ năm nay sẽ giảm năm thứ ba liên tiếp. “Những chương trình này chỉ giúp giảm bớt thiệt hại, chứ không giúp có lãi,” ông Lee nói.
NPK/Vinagri News (Reuters)
No comments:
Post a Comment